Αφορμή για το συγκεκριμένο άρθρο υπήρξε ένα ερώτημα που δέχτηκα κατά το πρόσφατο, πολύ πετυχημένο, event Capacities της CAPA – Corporate Affairs Professional Association, με τίτλο “Truth or Dare”. Σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο και ενώ είχαμε ήδη συζητήσει για το ότι οι οργανώσεις έχουν εξελιχθεί σε σημαντικό βαθμό τις τελευταίες δεκαετίες, ένας συμμετέχοντας ρώτησε πως οι οργανώσεις βλέπουν τις επιχειρήσεις. Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ερώτημα που δεν μπορούσε πλήρως να απαντηθεί εντός των λίγων λεπτών που είχαν απομείνει. Με βάση, λοιπόν, αυτό το ερώτημα, καταθέτω μια σειρά από σκέψεις για τις σχέσεις ΕΚΕ και οργανώσεων.
Στον χώρο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), έχουμε δει εντυπωσιακές αλλαγές την τελευταία δεκαετία. Από μια εποχή όπου οι επιχειρήσεις και οι οργανώσεις βρίσκονταν στα αντίπαλα άκρα του δημόσιου διαλόγου, έχουμε περάσει σε ένα τοπίο αυξημένης συνεργασίας και αμοιβαίας κατανόησης. Παρ' όλα αυτά, η σχέση παραμένει περίπλοκη. Και ενώ όλοι μιλάμε για διαφάνεια, κοινωνικό αντίκτυπο και βιωσιμότητα, υπάρχει μια ερώτηση που σπάνια τίθεται δημόσια αλλά καίει υπόγεια:
Πώς βλέπουν οι οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών τις επιχειρήσεις και την ΕΚΕ τους;
Η απάντηση μπορεί να μη σας εκπλήξει, αλλά σίγουρα προσφέρεται για προβληματισμό. Γιατί αν ο στόχος ενός τμήματος ΕΚΕ είναι να κάνει τη δουλειά του καλύτερα μέσα από την επίτευξη ουσιαστικής αξίας στην κοινωνία, το χτίσιμο γνήσιων συνεργασιών με οργανώσεις αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο.
Η δυσπιστία δεν έχει εκλείψει
Σύμφωνα με έρευνα του HIGGS (2018), ένα από τα πιο σταθερά ευρήματα είναι ότι οι οργανώσεις αντιμετωπίζουν τις επιχειρήσεις με συγκρατημένη καχυποψία. Φοβούνται τις δράσεις – πυροτεχνήματα που προσφέρονται για επιθετική επικοινωνία αλλά που δεν προσφέρουν την ίδια στιγμή σημαντικά οφέλη στα κακώς κείμενα που προσπαθούν να θεραπεύσουν. Παράλληλα, έχουν αρχίσει να είναι ολοένα και πιο καχύποπτές απέναντι σε πρακτικές green-washing — την πρακτική όπου η κοινωνική ή περιβαλλοντική δράση μιας εταιρείας χρησιμοποιείται ως εργαλείο προβολής και όχι ουσίας. Αυτή η αντίληψη ενισχύεται όταν:
Η στήριξη αφορά αποκλειστικά σε δράσεις που εξυπηρετούν την εικόνα της εταιρείας.
Δεν υπάρχουν μετρήσιμοι δείκτες κοινωνικού αντίκτυπου.
Η συνεργασία εξαντλείται σε «μια φωτογραφία για το δελτίο τύπου».
Πολλές οργανώσεις αναγνωρίζουν ότι η επιχειρηματική λογική είναι διαφορετική από τη δική τους και τις τελευταίες δεκαετίες είναι δεκτικές να τις αποδεχτούν αν υπάρχει ένα θετικό πλαίσιο συνεργασίας.
Το καλό νέο: Θέλουν να συνεργαστούν μαζί σας
Παρά την όποια δυσπιστία, το 82% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι έχει κάποιας μορφής συνεργασία με οργανώσεις. Και οι τελευταίες γνωρίζουν ότι μια επιχείρηση μπορεί να λειτουργήσει ως επιταχυντής για τις δράσεις τους. Οι πόροι, η τεχνογνωσία, η πρόσβαση σε κοινό και μέσα επικοινωνίας, ακόμα και η συμμετοχή των εργαζομένων, είναι στοιχεία που εκτιμώνται ιδιαίτερα από τις οργανώσεις και που μπορούν να κάνουν ιδιαίτερη διαφορά για εκείνες.
Και μια ευκαιρία
Αν θέλετε να το επιβεβαιώσετε, ρωτήστε πριν την επόμενη συνεργασία σας με μια οργάνωση πότε ένα δελτίο τύπου που έστειλε δημοσιεύτηκε σε μεγάλης αναγνωσιμότητας μέσο. Και μετά σκεφτείτε πόσο εύκολο είναι για μια επιχείρηση που έχει ένα PR agency να προωθεί δελτία τύπου και ανακοινώσεις. Και αναρωτηθείτε τι μπορεί να σημαίνει για τη λειτουργία μιας οργάνωσης η ευκαιρία να ακουστεί το μήνυμά της σε ένα ευρύ κοινό.
Για να αντιληφθεί κανείς αυτό το τελευταίο ορίστε ένα παράδειγμα:
Το 2012 εκπαιδεύαμε μια σειρά από οργανώσεις, ανάμεσα στις οποίες ήταν και μια που λειτουργούσε ένα κτίριο στα Πατήσια όπου προσέφερε προσωρινή διαμονή σε μετανάστες που μόλις είχαν έρθει στην Αθήνα και χρειάζονταν μια μικρή υποστήριξη μέχρι να βρουν τον βηματισμό τους στη νέα τους πραγματικότητα. Όλα είχαν ξεκινήσει όταν η ιδρύτρια είχε δει ένα ζευγάρι μεταναστών με ένα παιδάκι να ψάχνουν που θα κοιμηθούν, ενώ μόλις είχαν φτάσει στο κέντρο της Αθήνας. Έχοντας η ίδια ένα μικρό διαμέρισμα στην Πατησίων αμέσως το πρόσφερε για να τους στηρίξει.
Την ιστορία της την έμαθε μια δημοσιογράφος από την Καθημερινή και αποφάσισε να της πάρει μια συνέντευξη που μπήκε σε μια από τις κυριακάτικες εκδόσεις της. Στο κλείσιμο εκείνης της συνέντευξης η δημοσιογράφος την ρωτούσε τι έχει περισσότερο ανάγκη. Και η ιδρύτρια απαντούσε «προσωπικά δεν έχω κάποια ανάγκη, τους στηρίζω και με τρόφιμα, έχω κάποιες οικονομίες, αλλά αν είχα ένα μεγαλύτερο σπίτι θα υποστηρίζαμε περισσότερους, είναι μεγάλες οι ανάγκες». Μερικές ημέρες μετά το κυριακάτικο εκείνο φύλλο της Καθημερινής η ιδρύτρια δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από έναν Έλληνα, κάτοικο Ελβετίας, ο οποίος της παραχωρούσε ένα μεγάλο οίκημα στα Πατήσια, το πατρικό του, ώστε να μπορεί να στεγάσει περισσότερους ανθρώπους. Η ίδια πετούσε από τη χαρά της και ο αντίκτυπος της οργάνωσης ξαφνικά αυξήθηκε κατακόρυφα.
Το ανωτέρω παράδειγμα είναι ενδεικτικό της δύναμης της επικοινωνίας, έναν τομέα στον οποίο οι επιχειρήσεις έχουν συνήθως σημαντική άνεση.
Γνωρίζοντας πόσο καχύποπτη είναι η ελληνική κοινωνία απέναντι στις οργανώσεις γενικά, αλλά θετική σε θετικά παραδείγματα που οι οργανώσεις μπορούν να προβάλουν ειδικά, σκεφτείτε την επόμενη φορά να προσφέρετε αυτό το asset στην οργάνωση με την οποία θα συνεργαστείτε, αντί να επικεντρωνόμαστε μόνο στα ανταποδοτικά από την άλλη πλευρά.
Ειδικά για τις μικρότερες οργανώσεις, που γνωρίζουμε ότι πολλές επιχειρήσεις αναζητούν για μια πιο ουσιαστική συνεργασία, μια καλύτερη προβολή του έργου τους, μέσα από ένα πρόγραμμα που στηρίζεται στην ΕΚΕ μιας εταιρείας, μπορεί να ξεκλειδώσει έναν σημαντικό αριθμό ιδιωτών υποστηρικτών, που όπως αναλύουμε στο συγκεκριμένο τεύχος του CSU μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική ενίσχυση της πορείας και του αντικτύπου της οργάνωσης. Μην το εξετάσετε απαραίτητα για όλες, αλλά γι’ αυτές που βλέπετε την προοπτική μιας πιο στρατηγικής συνεργασίας.
Και αν θέλετε να το εξελίξετε ακόμα περισσότερο, μερικές ακόμα προτάσεις:
Αναζητήστε «boutique» οργανώσεις, πέραν από τις πολύ γνωστές. Τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα όσο και στην περιφέρεια υπάρχουν πολλές οργανώσεις που λειτουργούν με καταπληκτικό τρόπο.
Κατά τις πρώτες συναντήσεις ακούστε. Μην προσχεδιάζετε τα πάντα. Λόγω και της αύξησης της αποτελεσματικότητας των οργανώσεων οι ίδιες έχουν μια εξαιρετικά καλή εικόνα των πραγματικών αναγκών στο πεδίο τους και αξίζει να τις ακούσετε.
Εστιάστε στον αντίκτυπο, όχι στο post. Οι οργανώσεις δεν αντιδρούν στην επικοινωνία. Αντιδρούν όταν αυτή γίνεται αυτοσκοπός. Αν η δράση έχει νόημα, τότε και το περιεχόμενο θα είναι αυθεντικό. Άλλωστε στις μέρες μας περισσότερο σημασία έχει το τελευταίο παρά η ένταση μιας επικοινωνίας.
Ενθαρρύνετε τη μέτρηση και την αξιολόγηση. Η έλλειψη μετρήσιμων αποτελεσμάτων είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τις επιχειρήσεις στην ΕΚΕ. Μπορείτε να βοηθήσετε τις οργανώσεις να αναπτύξουν σχετικούς δείκτες και εργαλεία αξιολόγησης. Και έτσι να έχετε και περισσότερα μετρήσιμα αποτελέσματα να επικοινωνήσετε σε τμήμα, ΔΣ και κοινωνία.
Ένας εξαιρετικά μεγάλος αριθμός ερευνών υποδεικνύουν ότι οι συστημικές αλλαγές, αυτές που έχουν πραγματική σημασία για την υποστήριξη ευάλωτων ομάδων, επιτυγχάνονται μέσα από συνεργασίες ουσίας, όπου το κάθε μέρος δανείζει τα δυνατά του στοιχεία για την υλοποίηση μιας παρέμβασης. Επιχειρήσεις και οργανώσεις μπορούν να έχουν σημαντική συμπληρωματικότητα προς όφελος και των δύο πλευρών.
